Στις 7 Μαΐου άνοιξε τις πύλες της στο Άλσος Κηφισιάς η 59η Ανθοκομική Έκθεση της οποίας επισήμως η έναρξή της αναφέρεται στο έτος 1937. Όμως, η πρώτη έκθεση πραγματοποιήθηκε το έτος 1896 και αποτελεί την αρχαιότερη πανελληνίως έκθεση του είδους.
Του Νίκου Καραφωτίου*
Εμπνευστές και οργανωτές της ήταν τα μέλη του Σωματείου «Αδελφότης Ανθοκόμων και Κηπουρών» της Κηφισιάς, που ιδρύθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 1895.
Περαιτέρω, περιγράφεται αναλυτικά η πρώτες μέχρι και το 1940 Ανθοκομικές Εκθέσεις.
Έκθεση έτους 1896
(20-21 Μαΐου)
Πραγματοποιήθηκε με την ονομασία «Έκθεση Ανθέων και Οπώρων» στην πλατεία Κηφισιάς, κάτω από τον Πλάτανο, όπου είχε στηθεί περίπτερο. Υπήρχε διάθεση ανθέων, φυτών και φρούτων. Στα εγκαίνιά της παραβρέθηκε ο πρωθυπουργός Θ. Δηλιγιάννης και ο δήμαρχος Αθηναίων Δ. Καλλιφρονάς. Τον πανηγυρικό εκφώνησε ο εκπρόσωπος του Σωματείου Χρ. Ηλιόπουλος, με θέμα «Το κρίμα της Μαρίας». Ο πρωθυπουργός αφού παρέμεινε επί αρκετή ώρα στην έκθεση, κατόπιν έμφορτος ανθέων μετέβη στην οικία του (επί των οδών Δηλιγιάννη και Λεβίδου) προκειμένου να δεχθεί επίσκεψη από τον Γάλλο πρωθυπουργό Κλεμανσό. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης παιάνιζε η μουσική του Ορφανοτροφείου Χατζηκώστα, ενώ κατά τη λήξη έγινε ρήψη βεγγαλικών. Κατά τις ημέρες της εκθέσεως τα εισιτήρια του τρένου είχαν μειωθεί στο μισό.
Έκθεση έτους 1901 (20-21 Μαΐου)
Διοργανώθηκε από το ίδιο Σωματείο στον ίδιο χώρο με περίπτερο κατασκευασμένο από κλαδιά δέντρων. Οι εισπράξεις διατέθηκαν υπέρ του Εθνικού Στόλου και γι’ αυτό συμμετείχε η μπάντα του Ναυτικού. Τη διάθεση των εκθεμάτων ανέλαβαν γυναίκες, μεταξύ των οποίων και η Σοφία Σλήμαν, σύζυγος του διάσημου αρχαιολόγου, κάτοικος κατά περιόδους της Κηφισιάς (οδός Τατοΐου και Ραγκαβή). Η έκθεση του 1901 δε σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, διότι μετά την έναρξή της ξέσπασε σφοδρή χαλαζόπτωση με αποτέλεσμα την καταστροφή εκθεμάτων. Αξιοσημείωτο γεγονός ο φωτισμός της έκθεσης με ασετιλίνη, καθώς η Κηφισιά ηλεκτροδοτήθηκε πέντε χρόνια αργότερα.
Έκθεση έτους 1902 (26 - 27 Μαΐου)
Διεξήχθη και πάλι στην πλατεία Κηφισιάς με τη δημιουργία περιφραγμένου χώρου μπροστά στην είσοδο του σημερινού Άλσους, το οποίος τότες τελούσε υπό κατασκευή. Για πρώτη φορά καθιερώθηκαν ατομικά εκθεσιακά περίπτερα και εισιτήριο εισόδου μιας δραχμής. Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής ήταν ο Α. Καμπάς, ενώ διακρίθηκαν τα περίπτερα των Κουλουβέτα (πρόεδρος της Αδελφότητος), Μαρούδα, Τριανταφύλλου, Μουχλίδη και Κρητικού. Συμμετείχαν επίσης οι μουσικοί της Στρατιωτικής Φρουράς «Η Ορχήστρα του Καίσαρη» Η έκθεση αυτή σημείωσε μεγαλύτερη επιτυχία από τις προηγούμενες με κέρδος 2.100 δραχμές, που διατέθηκαν υπέρ της εθνικής άμυνας. Αξιοσημείωτο γεγονός η επίσκεψη της βασίλισσας Όλγας που μετακινήθηκε από την Αθήνα με ειδικό δρομολόγιο τρένου.
Έκθεση έτους 1934 (14 - 15 Μαΐου)
Πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά εντός του Άλσους με οργανωτή την Τοπική Επιτροπή Τουρισμού Κηφισιάς. Την επίβλεψή της είχε αναλάβει ο Κωνσταντίνος Γουλιμής, ερασιτέχνης, αλλά διάσημος βοτανολόγος για τις ανθολογικές συλλογές του, μέρος των οποίων αποτελούμενο από 24.000 διαφορετικά είδη, φυλάσσεται στο Μουσείο Γουλανδρή της Κηφισιάς. Εκτός των επαγγελματιών, συμμετείχαν και ιδιώτες ιδιοκτήτες κήπων, όπως οι Ε. Παπαστράτος, Άννα και Κώστας Δήμας. Τ. Μελάς, Ι. Κιρκίνης και οι κυρίες Ευκλείδη και Διομήδη. Αξιοσημείωτο γεγονός η ιδιωτική επίσκεψη στην έκθεση του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Έκθεση έτους 1937 (15-22 Μαΐου)
Η πρώτη επίσημη έκθεση με διοργανωτή την Κοινότητα Κηφισιάς. Σε αυτήν την έκθεση, όπως και στις επόμενες μέχρι το 1940, κοινοτάρχης ήταν ο Ιωάννης Βαρουξάκης και πρόεδρος της έκθεσης ο Κ. Γουλιμής. Τα εγκαίνια τέλεσε ο βασιλιάς Γεώργιος Β’, συνοδευόμενος από πέντε υπουργούς. Την απονομή των βραβείων έκανε ο ίδιος με χρυσά μετάλλια στις κυρίες Χωρέμη (κηπουρός ο Γιαννίτσης), Ευκλείδη (κηπουρός ο Καρασούλας), Κανελλοπούλου (κηπουρός ο Ν. Χιωτάκης, παππούς του σημερινού δημάρχου Κηφισιάς). Παιάνιζε μπάντα της ανακτορικής φρουράς, ενώ υπήρξε και ρήψη βεγγαλικών. Το εισιτήριο την ημέρα της έναρξης ήταν 25 δραχμές, προφανώς λόγω της παρουσίας του βασιλιά, ενώ κατά τις υπόλοιπες ημέρες, πέντε δραχμές. Αξιοσημείωτο γεγονός ότι οι αδερφοί Φραγκόπουλοι παρουσίασαν κουκιά μήκους 35 εκατοστών, ο δε Καραπαπππάς αγκινάρες μεγέθους μικρού καρπουζιού.
Έκθεση έτους 1938 (28-29 Μαΐου)
Τα εγκαίνια τέλεσε ο βασιλιάς Γεώργιος Β’, συνοδευόμενος από τέσσερις υπουργούς. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της έκθεσης ήταν η συμμετοχή για πρώτη φορά χορηγών, οι οποίοι κάλυψαν τα έξοδα προμήθειας 100 βραβείων, συνολικής αξίας 200.000 δραχμών. Μέγας χορηγός ο Ευάγγελος Παπαστράτος με 50.000 δραχμές, ο δε κοινοτάρχης προσέφερε 10.000 δραχμές. Για πρώτη φορά καθιερώθηκαν κατηγορίες βραβείων ανά είδος και εκθέτη. Συμμετείχαν το χορευτικό συγκρότημα της Κ. Πράτσικα, καθώς και ηπειρώτικα συγκροτήματα δημοτικής μουσικής.
Έκθεση έτους 1939 (6-7 Μαΐου)
Διοργανωτής ο Δήμος Κηφισιάς. Τα εγκαίνια τέλεσε και πάλι ο βασιλιάς Γεώργιος Β’, ενώ παρέστη ο Ιωάννης Μεταξάς, καθώς και πρέσβεις οκτώ ξένων χωρών. Η έκθεση ξεφεύγει πλέον από τα στενά τοπικά όρια, καθώς συμμετείχαν με δικά τους περίπτερα οι Δήμοι Κηφισιάς, Αμαρουσίου, Χαλανδρίου, Φιλοθέης, Αγίας Παρασκευής, η Αγροτική Τράπεζα και η Εταιρεία Λιπασμάτων.
Έκθεση έτους 1940 (25-27 Μαΐου)
Διοργανωτής ο Δήμος Κηφισιάς με τα εγκαίνια να τελεία και πάλι ο βασιλιάς Γεώργιος Β’. Για πρώτη φορά καθιερώθηκαν επιδείξεις ανθοδετικής και ανθοδιακοσμητικής. Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η τότε πριγκίπισσα Φρειδερίκη εξέθεσε καλλιέργεια από... μοσχομπίζελα, τα οποία τέθηκαν εκτός συναγωνισμού βράβευσης για τυπικούς και μάλλον ευνόητους λόγους.
Στις εκθέσεις της περιόδου 1934-1940 διακρίθηκαν και βραβεύθηκαν οι παρακάτω κηπουροί και ανθοκόμοι:
Μουχλίδης, Κοντός, Πονηράκης, Ματέος, Αφοί Καπετανάκη, Βασιλείου, Πατέλης, Σαντοριναίος, Παυλίδης, Λεγάντης, Γκιάλπης, Λεμπέσης, Καρασούλας, Γιαννίτσης, Κορρές, Αραβαντινός, Παντελίδης, Αγαλιώτης, Βιτζηλαίος, Αφοί Καψαμπέλη, Κοντορός, Λοβέρδος. Μαπαϊρακτάρης, Σοανουδάκης και οι κυρίες Διομήδη, Χωρέμη, Κοντογιάννη, Λεβίδη, Πεσματζόγλου, Μπενάκη, Ευκλείδη.
Συνοπτικός διαχρονικός πίνακας της έκθεσης
• 1896 & 1901-1902: Έκθεση Ανθέων και Καρπών στον Πλάτανο με διοργανωτή την Αδελφότητα Ανθοκόμων και Κηπουρών
• 1934: Έκθεση Ανθέων με διοργανωτή την Τοπική Επιτροπή Τουρισμού Κηφισιάς
• 1937-1940: Ανθοκομική Έκθεση με διοργανωτή την Κοινότητα Κηφισιάς
• 1940-1955: Διακοπή της έκθεσης
• 1056-1958: Φθινοπωρινές Ανθοκομικές Εκθέσεις από τους προηγούμενους διοργανωτές
• 1956-1964: Ανθοκομική Έκθεση με διοργανωτή την Αδελφότητα Ανθοκόμων και Κηπουρών
• 1965- 1981: Ανθοκομική Έκθεση με διοργανωτή τον Δήμο Κηφισιάς
• 1982-2013: Ανθοκομική Έκθεση με διοργανωτή το ομώνυμο Νομικό Πρόσωπο του Δήμου Κηφισιάς
Εξυπακούεται ότι όλες οι εκθέσεις από το 1934 πραγματοποιήθηκαν στο Άλσος Κηφισιάς.
Πρώτος πρόεδρος το 1934 ήταν ο Κώστας Γουλιμής, ενώ πρόσφατοι ο Νίκος Χιωτάκης (1999-2001), Γιώργος Θωμάκος (2002-2004) και η Ελευθερία Λιαπάκη (2005-2013). Σήμερα η Ανθοκομική Έκεθση έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να συνεργάζεται και να συμμετέχει σε διεθνείς εντός και εκτός Ελλάδος εκδηλώσεις, ενώ παράλληλα παρέχει εκπαιδευτική και επαγγελματική τεχνογνωσία της επιστήμης της γεωπονίας με την ευρύτερή της έννοια. Αξιοσημείωτο γεγονός ότι την περσινή έκθεση επισκέφτηκαν πάνω από 80.000 άτομα.
Άλσος Κηφισιάς
Ως τόπος διεξαγωγής της Ανθοκομικής Έκθεσης είναι αναπόσπαστα δεμένος μαζί της. Κατά την αρχαιότητα αποτελούσε τμήμα του κτήματος, όπου διατηρούσε πολυτελή έπαυλη ο Ηρώδης ο Αττικός ( 103-179 π.Χ.). Στην Τουρκοκρατία ήταν βακούφιο Τούρκου αξιωματούχου της Αθήνας. Μετά την απελευθέρωση αγοράστηκε από τον Κωνσταντινουπολίτη Στέφανο Γεωργαντά και καλλιεργήθηκε ως αμπελώνας. Το 1885 αποκτήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων έναντι 600 χιλιάδων γαλλικών φράγκων. Πρώτη ανεπιτυχής απόπειρα δημιουργίας εκεί άλσους εντοπίζεται το 1893, λόγω όμως ασυμφωνίας μεταξύ τις Σιδηροδρομικής Εταιρείας Αττικής και του Δημοσίου, δεν τελεσφόρησε.
Η προσπάθεια αυτή τελικά υλοποιήθηκε με την υπογραφή σύμβασης των ενδιαφερομένων, η οποία επικυρώθηκε από τη Βουλή στις 20 Φεβρουαρίου 1901 και συνοπτικά προέβλεπε τα ακόλουθα:
Επέκταση μέχρι το έτος 1921 του μονοπωλιακού δικαιώματος εκμετάλλευσης της συγκοινωνίας Αθηνών - Κηφισιάς από την Εταιρεία, η οποία αντισταθμιστικά αναλάμβανε την υποχρέωση δαπάνης 600.000 δραχμών για την κατασκευή άλσους πλησίον του σταθμού και τη δημιουργία εντός αυτού εστιατορίου, ζαχαροπλαστείου, ξενώνα και μικρού θεάτρου στο κάτω μέρος του και παιδική χαρά, σκοποβολή και καπνοπωλείο στο πάνω μέρος του. Επίσης, η εταιρεία ήταν υποχρεωμένη για την ηλεκτροδότηση αρχικά του άλσους και κατόπιν της Κηφισιάς, ενώ θα εκτελούσε έργα διαμόρφωσης και εξωραϊσμού του ευρύτερου περιβάλλοντος χώρου. Το έργο έπρεπε να τελειώσει εντός 18 μηνών από την παραχώρηση της εκτάσεως των 25 στρεμμάτων, η οποία κατελάμβανε μάλιστα και το μεγαλύτερο μέρος της Πλατείας Πλατάνου. Η εταιρεία, για την απόσβεση της επένδυσής της, παρακρατούσε ετησίως και για 20 έτη το ποσό των 30.000 δραχμών από την κατανομή των κερδών της με το Δημόσιο.
Το Οκτώβριο του 1901, ύστερα από την παραχώρηση της εκτάσεως και την διευθέτηση των απαλλοτριώσεων, κυρίως στη συμβολή του σταθμού με τη σημερινή οδό του Ηρώδου Αττικού, άρχισαν οι απαιτούμενες εργασίες. Αρχικά μετατοπίστηκε προς τα κάτω ο σταθμός του τραίνου και κατεδαφίστηκε το εκεί καφενείο, καθώς και διάφορα παραπήγματα εντός του άλσους, το οποίο περιτοιχίστηκε. Στο χρονικό διάστημα από τον Οκτώβριο του 1901, μέχρι τον Ιούλιο του 1902, στο χώρο έγιναν εκσκαφές, μεταφορά και επίστρωση 4.000 κυβικών μέτρων κηπευτικού χώματος, χάραξη παρτεριών, κεντρικής οδού και παραδρόμων. Φυτεύτηκαν, επίσης, άνθη, δέντρα και φυτά. Τελευταίο έργο τον Ιούλιο 1902 ήταν η κατασκευή της μαρμάρινης κλίμακας της επάνω είσοδος του άλσους. Το έργο τελικά παραδόθηκε εμπρόθεσμα στις 10 Αυγούστου 1902.
Στο διάστημα τον ετών 1903-1905 έγινε γεώτρηση και κατασκευάστηκε υδραγωγείο που λειτούργησε στο τέλος του 1904. Επίσης, δημιουργήθηκε φυτώριο, οίκημα κηπουρού, ενώ ανατέθηκε σε εργολάβο η συντήρησή του. Τέλος, στις 8 Αυγούστου 1905 ηλεκτροδοτήθηκε το άλσος με γραμμή απευθείας από την Αθήνα, που ακολούθησε την διαδρομή του τρένου. Κατόπιν στις 29 Μαΐου 1906 ηλεκτροδοτήθηκε και η υπόλοιπη Κηφισιά.
Τον Αύγουστο 1915 ο Κηφισιώτικος Σύνδεσμος των κατοίκων πέτυχε την απόδοση μέρους της πλατείας Πλατάνου στο κοινό, που ήταν περιφραγμένο από την εταιρεία από το 1902. Στις 9 Μαΐου 1921 έληξε η 20ετής σύμβαση με την εταιρεία και το άλσος επανήλθε στη δικαιοδοσία του Δήμου Αθηναίων. Έτσι, το άλσος παραμένει σήμερα σχεδόν με την παλιά του μορφή. Το έτος 1922 εγκαταστάθηκαν εκεί Μικρασιάτες πρόσφυγες με επακόλουθο τις δικαιολογημένες φθορές του, οι οποίες επανορθώθηκαν την τριετία 1927-1929.
Στο άλσος, στα 110 χρόνια της ζωής του πραγματοποιήθηκαν παντός είδους εκδηλώσεις, οι χαρακτηριστικότερες των οποίων είναι:
Οι ανθοκομικές εκθέσεις, ύπαρξη κινηματογράφου το 1918, διοργάνωση σειράς εκθέσεων χειροτεχνίας με πρώτη εκείνη της 6ης Αυγούστου 1911, μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις με παλαιότερη την ύπαρξη της ρουμανικής ορχήστρας Σολάκ τον Ιούλιο του 1911, εκδηλώσεις του Φιλόπτωχου ταμείου Κηφισιάς (1933-1940) και της ΧΕΝ, ομαδικοί εργατικοί γάμοι επί εποχής Μεταξά, λειτουργία του ως αναψυκτηρίου τη δεκαετία του ’60, εκθέσεις βιβλίου και διάφορες άλλες. Επισημαίνεται ότι τακτικός επισκέπτης του ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, του οποίου συγκεκριμένες παρουσίες του εντοπίζονται τις Πρωτομαγιές των ετών 1911, 1912, 1914 και 1915.
Στο σημείο αυτό άξια αναφοράς είναι οι Δ. Μπασιάκος, διευθυντής της Εταιρείας Σιδηροδρόμου και οι Κηφισιώτες ανθοκηπουροί Γ. και Δ. Μουχλίδης, Τ. και Γ. Κατσίμπας, Δ. Γιάλπης , Δροσινός, Αφοί Καψαμπέλοι, Δ. Ματέος και ο πατριάρχης όλων Χρήστος Κοκκινάκης (1829-1911), οι οποίοι δημιούργησαν, διατήρησαν και βελτίωσαν διαχρονικά τη φυσική εικόνα της Κηφισιάς και ειδικότερα του άλσους, το οποίο τον Μάιο του 2004 ονοματίστηκε «Δημήτριος Ζωμόπουλος» (1920- 2004), προς τιμήν του πρώην Δημάρχου Κηφισιάς των περιόδων 1964- 967 και 1975-1982.
Τέλος, στο επάνω μέρος προς τον Πλάτανο υπάρχουν οι προτομές: του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη (1824- 1904) έργου του Γ. Δημητριάδη που τοποθετήθηκε εκεί το 1931 με την επιγραφή «Η Κηφισιά ευγνωμονούσα»
Του Κωμωδοποιού Μένανδρου του Κηφισέως ( 350- 292 π.Χ.) έργο του Μάξι Μουστάκα που τοποθετήθηκε στις 20 Μαΐου 2007.
ΠΗΓΕΣ:
Εφημερίδες:
Σκριπτ, Πρωία, Βραδινή, Εμπρός, Ακρόπολη, Εστία, Άστυ,
Η Νέα Ερυθραία
Κάθε Εβδομάδα.
Δήμος Κηφισιάς:
Όψεις της Ιστορίας
της πόλης και του Δήμου.
Του Νίκου Καραφωτίου*
Εμπνευστές και οργανωτές της ήταν τα μέλη του Σωματείου «Αδελφότης Ανθοκόμων και Κηπουρών» της Κηφισιάς, που ιδρύθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 1895.
Περαιτέρω, περιγράφεται αναλυτικά η πρώτες μέχρι και το 1940 Ανθοκομικές Εκθέσεις.
Έκθεση έτους 1896
(20-21 Μαΐου)
Πραγματοποιήθηκε με την ονομασία «Έκθεση Ανθέων και Οπώρων» στην πλατεία Κηφισιάς, κάτω από τον Πλάτανο, όπου είχε στηθεί περίπτερο. Υπήρχε διάθεση ανθέων, φυτών και φρούτων. Στα εγκαίνιά της παραβρέθηκε ο πρωθυπουργός Θ. Δηλιγιάννης και ο δήμαρχος Αθηναίων Δ. Καλλιφρονάς. Τον πανηγυρικό εκφώνησε ο εκπρόσωπος του Σωματείου Χρ. Ηλιόπουλος, με θέμα «Το κρίμα της Μαρίας». Ο πρωθυπουργός αφού παρέμεινε επί αρκετή ώρα στην έκθεση, κατόπιν έμφορτος ανθέων μετέβη στην οικία του (επί των οδών Δηλιγιάννη και Λεβίδου) προκειμένου να δεχθεί επίσκεψη από τον Γάλλο πρωθυπουργό Κλεμανσό. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης παιάνιζε η μουσική του Ορφανοτροφείου Χατζηκώστα, ενώ κατά τη λήξη έγινε ρήψη βεγγαλικών. Κατά τις ημέρες της εκθέσεως τα εισιτήρια του τρένου είχαν μειωθεί στο μισό.
Έκθεση έτους 1901 (20-21 Μαΐου)
Διοργανώθηκε από το ίδιο Σωματείο στον ίδιο χώρο με περίπτερο κατασκευασμένο από κλαδιά δέντρων. Οι εισπράξεις διατέθηκαν υπέρ του Εθνικού Στόλου και γι’ αυτό συμμετείχε η μπάντα του Ναυτικού. Τη διάθεση των εκθεμάτων ανέλαβαν γυναίκες, μεταξύ των οποίων και η Σοφία Σλήμαν, σύζυγος του διάσημου αρχαιολόγου, κάτοικος κατά περιόδους της Κηφισιάς (οδός Τατοΐου και Ραγκαβή). Η έκθεση του 1901 δε σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία, διότι μετά την έναρξή της ξέσπασε σφοδρή χαλαζόπτωση με αποτέλεσμα την καταστροφή εκθεμάτων. Αξιοσημείωτο γεγονός ο φωτισμός της έκθεσης με ασετιλίνη, καθώς η Κηφισιά ηλεκτροδοτήθηκε πέντε χρόνια αργότερα.
Έκθεση έτους 1902 (26 - 27 Μαΐου)
Διεξήχθη και πάλι στην πλατεία Κηφισιάς με τη δημιουργία περιφραγμένου χώρου μπροστά στην είσοδο του σημερινού Άλσους, το οποίος τότες τελούσε υπό κατασκευή. Για πρώτη φορά καθιερώθηκαν ατομικά εκθεσιακά περίπτερα και εισιτήριο εισόδου μιας δραχμής. Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής ήταν ο Α. Καμπάς, ενώ διακρίθηκαν τα περίπτερα των Κουλουβέτα (πρόεδρος της Αδελφότητος), Μαρούδα, Τριανταφύλλου, Μουχλίδη και Κρητικού. Συμμετείχαν επίσης οι μουσικοί της Στρατιωτικής Φρουράς «Η Ορχήστρα του Καίσαρη» Η έκθεση αυτή σημείωσε μεγαλύτερη επιτυχία από τις προηγούμενες με κέρδος 2.100 δραχμές, που διατέθηκαν υπέρ της εθνικής άμυνας. Αξιοσημείωτο γεγονός η επίσκεψη της βασίλισσας Όλγας που μετακινήθηκε από την Αθήνα με ειδικό δρομολόγιο τρένου.
Έκθεση έτους 1934 (14 - 15 Μαΐου)
Πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά εντός του Άλσους με οργανωτή την Τοπική Επιτροπή Τουρισμού Κηφισιάς. Την επίβλεψή της είχε αναλάβει ο Κωνσταντίνος Γουλιμής, ερασιτέχνης, αλλά διάσημος βοτανολόγος για τις ανθολογικές συλλογές του, μέρος των οποίων αποτελούμενο από 24.000 διαφορετικά είδη, φυλάσσεται στο Μουσείο Γουλανδρή της Κηφισιάς. Εκτός των επαγγελματιών, συμμετείχαν και ιδιώτες ιδιοκτήτες κήπων, όπως οι Ε. Παπαστράτος, Άννα και Κώστας Δήμας. Τ. Μελάς, Ι. Κιρκίνης και οι κυρίες Ευκλείδη και Διομήδη. Αξιοσημείωτο γεγονός η ιδιωτική επίσκεψη στην έκθεση του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Έκθεση έτους 1937 (15-22 Μαΐου)
Η πρώτη επίσημη έκθεση με διοργανωτή την Κοινότητα Κηφισιάς. Σε αυτήν την έκθεση, όπως και στις επόμενες μέχρι το 1940, κοινοτάρχης ήταν ο Ιωάννης Βαρουξάκης και πρόεδρος της έκθεσης ο Κ. Γουλιμής. Τα εγκαίνια τέλεσε ο βασιλιάς Γεώργιος Β’, συνοδευόμενος από πέντε υπουργούς. Την απονομή των βραβείων έκανε ο ίδιος με χρυσά μετάλλια στις κυρίες Χωρέμη (κηπουρός ο Γιαννίτσης), Ευκλείδη (κηπουρός ο Καρασούλας), Κανελλοπούλου (κηπουρός ο Ν. Χιωτάκης, παππούς του σημερινού δημάρχου Κηφισιάς). Παιάνιζε μπάντα της ανακτορικής φρουράς, ενώ υπήρξε και ρήψη βεγγαλικών. Το εισιτήριο την ημέρα της έναρξης ήταν 25 δραχμές, προφανώς λόγω της παρουσίας του βασιλιά, ενώ κατά τις υπόλοιπες ημέρες, πέντε δραχμές. Αξιοσημείωτο γεγονός ότι οι αδερφοί Φραγκόπουλοι παρουσίασαν κουκιά μήκους 35 εκατοστών, ο δε Καραπαπππάς αγκινάρες μεγέθους μικρού καρπουζιού.
Έκθεση έτους 1938 (28-29 Μαΐου)
Τα εγκαίνια τέλεσε ο βασιλιάς Γεώργιος Β’, συνοδευόμενος από τέσσερις υπουργούς. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της έκθεσης ήταν η συμμετοχή για πρώτη φορά χορηγών, οι οποίοι κάλυψαν τα έξοδα προμήθειας 100 βραβείων, συνολικής αξίας 200.000 δραχμών. Μέγας χορηγός ο Ευάγγελος Παπαστράτος με 50.000 δραχμές, ο δε κοινοτάρχης προσέφερε 10.000 δραχμές. Για πρώτη φορά καθιερώθηκαν κατηγορίες βραβείων ανά είδος και εκθέτη. Συμμετείχαν το χορευτικό συγκρότημα της Κ. Πράτσικα, καθώς και ηπειρώτικα συγκροτήματα δημοτικής μουσικής.
Έκθεση έτους 1939 (6-7 Μαΐου)
Διοργανωτής ο Δήμος Κηφισιάς. Τα εγκαίνια τέλεσε και πάλι ο βασιλιάς Γεώργιος Β’, ενώ παρέστη ο Ιωάννης Μεταξάς, καθώς και πρέσβεις οκτώ ξένων χωρών. Η έκθεση ξεφεύγει πλέον από τα στενά τοπικά όρια, καθώς συμμετείχαν με δικά τους περίπτερα οι Δήμοι Κηφισιάς, Αμαρουσίου, Χαλανδρίου, Φιλοθέης, Αγίας Παρασκευής, η Αγροτική Τράπεζα και η Εταιρεία Λιπασμάτων.
Έκθεση έτους 1940 (25-27 Μαΐου)
Διοργανωτής ο Δήμος Κηφισιάς με τα εγκαίνια να τελεία και πάλι ο βασιλιάς Γεώργιος Β’. Για πρώτη φορά καθιερώθηκαν επιδείξεις ανθοδετικής και ανθοδιακοσμητικής. Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η τότε πριγκίπισσα Φρειδερίκη εξέθεσε καλλιέργεια από... μοσχομπίζελα, τα οποία τέθηκαν εκτός συναγωνισμού βράβευσης για τυπικούς και μάλλον ευνόητους λόγους.
Στις εκθέσεις της περιόδου 1934-1940 διακρίθηκαν και βραβεύθηκαν οι παρακάτω κηπουροί και ανθοκόμοι:
Μουχλίδης, Κοντός, Πονηράκης, Ματέος, Αφοί Καπετανάκη, Βασιλείου, Πατέλης, Σαντοριναίος, Παυλίδης, Λεγάντης, Γκιάλπης, Λεμπέσης, Καρασούλας, Γιαννίτσης, Κορρές, Αραβαντινός, Παντελίδης, Αγαλιώτης, Βιτζηλαίος, Αφοί Καψαμπέλη, Κοντορός, Λοβέρδος. Μαπαϊρακτάρης, Σοανουδάκης και οι κυρίες Διομήδη, Χωρέμη, Κοντογιάννη, Λεβίδη, Πεσματζόγλου, Μπενάκη, Ευκλείδη.
Συνοπτικός διαχρονικός πίνακας της έκθεσης
• 1896 & 1901-1902: Έκθεση Ανθέων και Καρπών στον Πλάτανο με διοργανωτή την Αδελφότητα Ανθοκόμων και Κηπουρών
• 1934: Έκθεση Ανθέων με διοργανωτή την Τοπική Επιτροπή Τουρισμού Κηφισιάς
• 1937-1940: Ανθοκομική Έκθεση με διοργανωτή την Κοινότητα Κηφισιάς
• 1940-1955: Διακοπή της έκθεσης
• 1056-1958: Φθινοπωρινές Ανθοκομικές Εκθέσεις από τους προηγούμενους διοργανωτές
• 1956-1964: Ανθοκομική Έκθεση με διοργανωτή την Αδελφότητα Ανθοκόμων και Κηπουρών
• 1965- 1981: Ανθοκομική Έκθεση με διοργανωτή τον Δήμο Κηφισιάς
• 1982-2013: Ανθοκομική Έκθεση με διοργανωτή το ομώνυμο Νομικό Πρόσωπο του Δήμου Κηφισιάς
Εξυπακούεται ότι όλες οι εκθέσεις από το 1934 πραγματοποιήθηκαν στο Άλσος Κηφισιάς.
Πρώτος πρόεδρος το 1934 ήταν ο Κώστας Γουλιμής, ενώ πρόσφατοι ο Νίκος Χιωτάκης (1999-2001), Γιώργος Θωμάκος (2002-2004) και η Ελευθερία Λιαπάκη (2005-2013). Σήμερα η Ανθοκομική Έκεθση έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να συνεργάζεται και να συμμετέχει σε διεθνείς εντός και εκτός Ελλάδος εκδηλώσεις, ενώ παράλληλα παρέχει εκπαιδευτική και επαγγελματική τεχνογνωσία της επιστήμης της γεωπονίας με την ευρύτερή της έννοια. Αξιοσημείωτο γεγονός ότι την περσινή έκθεση επισκέφτηκαν πάνω από 80.000 άτομα.
Άλσος Κηφισιάς
Ως τόπος διεξαγωγής της Ανθοκομικής Έκθεσης είναι αναπόσπαστα δεμένος μαζί της. Κατά την αρχαιότητα αποτελούσε τμήμα του κτήματος, όπου διατηρούσε πολυτελή έπαυλη ο Ηρώδης ο Αττικός ( 103-179 π.Χ.). Στην Τουρκοκρατία ήταν βακούφιο Τούρκου αξιωματούχου της Αθήνας. Μετά την απελευθέρωση αγοράστηκε από τον Κωνσταντινουπολίτη Στέφανο Γεωργαντά και καλλιεργήθηκε ως αμπελώνας. Το 1885 αποκτήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων έναντι 600 χιλιάδων γαλλικών φράγκων. Πρώτη ανεπιτυχής απόπειρα δημιουργίας εκεί άλσους εντοπίζεται το 1893, λόγω όμως ασυμφωνίας μεταξύ τις Σιδηροδρομικής Εταιρείας Αττικής και του Δημοσίου, δεν τελεσφόρησε.
Η προσπάθεια αυτή τελικά υλοποιήθηκε με την υπογραφή σύμβασης των ενδιαφερομένων, η οποία επικυρώθηκε από τη Βουλή στις 20 Φεβρουαρίου 1901 και συνοπτικά προέβλεπε τα ακόλουθα:
Επέκταση μέχρι το έτος 1921 του μονοπωλιακού δικαιώματος εκμετάλλευσης της συγκοινωνίας Αθηνών - Κηφισιάς από την Εταιρεία, η οποία αντισταθμιστικά αναλάμβανε την υποχρέωση δαπάνης 600.000 δραχμών για την κατασκευή άλσους πλησίον του σταθμού και τη δημιουργία εντός αυτού εστιατορίου, ζαχαροπλαστείου, ξενώνα και μικρού θεάτρου στο κάτω μέρος του και παιδική χαρά, σκοποβολή και καπνοπωλείο στο πάνω μέρος του. Επίσης, η εταιρεία ήταν υποχρεωμένη για την ηλεκτροδότηση αρχικά του άλσους και κατόπιν της Κηφισιάς, ενώ θα εκτελούσε έργα διαμόρφωσης και εξωραϊσμού του ευρύτερου περιβάλλοντος χώρου. Το έργο έπρεπε να τελειώσει εντός 18 μηνών από την παραχώρηση της εκτάσεως των 25 στρεμμάτων, η οποία κατελάμβανε μάλιστα και το μεγαλύτερο μέρος της Πλατείας Πλατάνου. Η εταιρεία, για την απόσβεση της επένδυσής της, παρακρατούσε ετησίως και για 20 έτη το ποσό των 30.000 δραχμών από την κατανομή των κερδών της με το Δημόσιο.
Το Οκτώβριο του 1901, ύστερα από την παραχώρηση της εκτάσεως και την διευθέτηση των απαλλοτριώσεων, κυρίως στη συμβολή του σταθμού με τη σημερινή οδό του Ηρώδου Αττικού, άρχισαν οι απαιτούμενες εργασίες. Αρχικά μετατοπίστηκε προς τα κάτω ο σταθμός του τραίνου και κατεδαφίστηκε το εκεί καφενείο, καθώς και διάφορα παραπήγματα εντός του άλσους, το οποίο περιτοιχίστηκε. Στο χρονικό διάστημα από τον Οκτώβριο του 1901, μέχρι τον Ιούλιο του 1902, στο χώρο έγιναν εκσκαφές, μεταφορά και επίστρωση 4.000 κυβικών μέτρων κηπευτικού χώματος, χάραξη παρτεριών, κεντρικής οδού και παραδρόμων. Φυτεύτηκαν, επίσης, άνθη, δέντρα και φυτά. Τελευταίο έργο τον Ιούλιο 1902 ήταν η κατασκευή της μαρμάρινης κλίμακας της επάνω είσοδος του άλσους. Το έργο τελικά παραδόθηκε εμπρόθεσμα στις 10 Αυγούστου 1902.
Στο διάστημα τον ετών 1903-1905 έγινε γεώτρηση και κατασκευάστηκε υδραγωγείο που λειτούργησε στο τέλος του 1904. Επίσης, δημιουργήθηκε φυτώριο, οίκημα κηπουρού, ενώ ανατέθηκε σε εργολάβο η συντήρησή του. Τέλος, στις 8 Αυγούστου 1905 ηλεκτροδοτήθηκε το άλσος με γραμμή απευθείας από την Αθήνα, που ακολούθησε την διαδρομή του τρένου. Κατόπιν στις 29 Μαΐου 1906 ηλεκτροδοτήθηκε και η υπόλοιπη Κηφισιά.
Τον Αύγουστο 1915 ο Κηφισιώτικος Σύνδεσμος των κατοίκων πέτυχε την απόδοση μέρους της πλατείας Πλατάνου στο κοινό, που ήταν περιφραγμένο από την εταιρεία από το 1902. Στις 9 Μαΐου 1921 έληξε η 20ετής σύμβαση με την εταιρεία και το άλσος επανήλθε στη δικαιοδοσία του Δήμου Αθηναίων. Έτσι, το άλσος παραμένει σήμερα σχεδόν με την παλιά του μορφή. Το έτος 1922 εγκαταστάθηκαν εκεί Μικρασιάτες πρόσφυγες με επακόλουθο τις δικαιολογημένες φθορές του, οι οποίες επανορθώθηκαν την τριετία 1927-1929.
Στο άλσος, στα 110 χρόνια της ζωής του πραγματοποιήθηκαν παντός είδους εκδηλώσεις, οι χαρακτηριστικότερες των οποίων είναι:
Οι ανθοκομικές εκθέσεις, ύπαρξη κινηματογράφου το 1918, διοργάνωση σειράς εκθέσεων χειροτεχνίας με πρώτη εκείνη της 6ης Αυγούστου 1911, μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις με παλαιότερη την ύπαρξη της ρουμανικής ορχήστρας Σολάκ τον Ιούλιο του 1911, εκδηλώσεις του Φιλόπτωχου ταμείου Κηφισιάς (1933-1940) και της ΧΕΝ, ομαδικοί εργατικοί γάμοι επί εποχής Μεταξά, λειτουργία του ως αναψυκτηρίου τη δεκαετία του ’60, εκθέσεις βιβλίου και διάφορες άλλες. Επισημαίνεται ότι τακτικός επισκέπτης του ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, του οποίου συγκεκριμένες παρουσίες του εντοπίζονται τις Πρωτομαγιές των ετών 1911, 1912, 1914 και 1915.
Στο σημείο αυτό άξια αναφοράς είναι οι Δ. Μπασιάκος, διευθυντής της Εταιρείας Σιδηροδρόμου και οι Κηφισιώτες ανθοκηπουροί Γ. και Δ. Μουχλίδης, Τ. και Γ. Κατσίμπας, Δ. Γιάλπης , Δροσινός, Αφοί Καψαμπέλοι, Δ. Ματέος και ο πατριάρχης όλων Χρήστος Κοκκινάκης (1829-1911), οι οποίοι δημιούργησαν, διατήρησαν και βελτίωσαν διαχρονικά τη φυσική εικόνα της Κηφισιάς και ειδικότερα του άλσους, το οποίο τον Μάιο του 2004 ονοματίστηκε «Δημήτριος Ζωμόπουλος» (1920- 2004), προς τιμήν του πρώην Δημάρχου Κηφισιάς των περιόδων 1964- 967 και 1975-1982.
Τέλος, στο επάνω μέρος προς τον Πλάτανο υπάρχουν οι προτομές: του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη (1824- 1904) έργου του Γ. Δημητριάδη που τοποθετήθηκε εκεί το 1931 με την επιγραφή «Η Κηφισιά ευγνωμονούσα»
Του Κωμωδοποιού Μένανδρου του Κηφισέως ( 350- 292 π.Χ.) έργο του Μάξι Μουστάκα που τοποθετήθηκε στις 20 Μαΐου 2007.
ΠΗΓΕΣ:
Εφημερίδες:
Σκριπτ, Πρωία, Βραδινή, Εμπρός, Ακρόπολη, Εστία, Άστυ,
Η Νέα Ερυθραία
Κάθε Εβδομάδα.
Δήμος Κηφισιάς:
Όψεις της Ιστορίας
της πόλης και του Δήμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου